BURGUM - De lijstrekkers van de zeven politieke partijen die meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Tytsjerksteradiel vochten elkaar zeker de tent niet uit, maandagvond tijdes het einddebat in Glinstra State in Burgum. Dat betekende overigens niet dat de laatste confrontatie voor de verkiezingen slaapverwekkend saai was. Er werd wel degelijk pittig gediscussieerd onder leiding van René Koster, die zijn rol als uitdager, aanjager en referee perfect speelde.
Het wordt lastig kiezen in T-diel
De politici maakten het elkaar niet echt lastig, maar de burgers wél. In die zin, dat het woensdag lastig wordt voor de kiezers om een keuze te maken waar ze de komende vier jaar geen spijt van krijgen. Spreekstalmeester René Koster opende de avond dan ook op typerende wijze: "Och heden och heden, wat hawwe wy hjir yn Tytsjerksteradiel grutte ferskillen tusken de politike partijen." Uiteraard was het ironisch bedoeld en de reactie van de zaal was al even voorspelbaar: luid gelach alom. Want deze gemeente staat al sinds jaar en dag bekend als een, wat politiek vuurwerk betreft, uiterst rustige gemeente. Aan de ene kant natuurlijk prima, met ruzie, scheldpartijen en weglopende raadsleden of wethouders schiet je weinig op, dan gebruik je energie die een betere zaak waardig is. Maar aan de andere kant loop je het risico van een zekere gezapigheid, dat je een beetje wegzakt in tevredenheid: 'wat binne wy moai fuort'. Natuurlijk zijn er wel degelijk beleidspunten waarover de dames en heren raadsleden het mordicus oneens zijn, maar zelfs dan ontstaat er zelden reuring, maar 'komselden' moet de voorzitter ingrijpen in de raadsvergadering om de strijdende partijen 'del te bêdzjen'. Dit keer hoefde de gelegenheids-voorzitter, René Koster dus, ook nauwelijks in te grijpen en dus lag zijn taak in het uitdagen van de lijsttrekkers om hun licht te laten schijnen over vraagstukken als landbouw en veeteelt, 'de sinteraasje', het financiële beleid dus, de woningbouw, de verkeersveiligheid, het sociale domein en het vluchtelingenbeleid. De avond werd afgesloten met een 'vrije ronde', waarbij elke partij dé oplossing mocht aandragen, het politieke ei van Columbus zeg maar en ook mocht aangeven of hij of zij voor het referendum zou stemmen. Een impressie van een druk bezochte avond.
communicatie
In de krant staat dat het om half acht begint, maar dat blijkt acht uur te zijn, half acht is de gebruikelijke 'inloop-met-koffie'. 'Communication is the problem to your answer', Ten CC zong het decennia geleden al. Niet zo'n probleem natuurlijk, maar het komt wat knullig over. Ik ben er al om zeven uur, vanwege een verwachte parkeerdrukte en ook omdat ik een plekje wil uitzoeken waar ik alles kan overzien en waar ik bovendien makkelijk kan wegkomen om foto's vanaf een andere stek te maken. Dat van dat parkeren mag je een vooruitziende blik noemen, want de 'Glinstra parking' is al vol, op het aanpalende terrein van de mavo is nog wel plek. "Is er in Glinstra State wat te doen", vraagt een man die zijn auto ook daar parkeert. "Dat komt mooi uit, wij hebben op school een ouderavond..." Binnen is al de nodige drukte, met name de technici die alles in beeld moeten brengen lopen door elkaar om alles te checken. Ook de eerste gasten hebben zich al gemeld, waaronder debatleider René Koster, bekend van Omrop Fryslân. Er is koffie en de verschillende partijen zoeken alvast een strategisch plekje waar ze bij elkaar kunnen zitten. Langzaam loopt de zaal helemaal vol. Veel 'omsittend laach', elke partij heeft zijn supporters meegebracht, veel 'gewone' burgers zijn er niet bij, politiek kent toch zijn speciale aanhang. Opvallend weinig jongeren en dat is jammer, nu overheerst opnieuw 'het grijs', zoals in veel sectoren van deze samenleving.
voorstelling
Dan is het acht uur en neemt René Koster het woord, hij heet iedereen welkom en legt in het kort uit hoe het format van dit debat eruit gaat zien. Het eerste wat hij doet is de zeven hoofdrolspelers naar voren roepen, in casu de zeven lijsttrekkers van de partijen die meedoen aan deze verkiezingen. Erwin Duursma van D'66 opent het bal. Zijn partij heeft lange tijd niet meegedaan, maar nu meldt de voorman dat zijn partij wel degelijk wat heeft toe te voegen: "De politiek komt vaak makkelijk terug op besluiten en standpunten." En daar gaat hij wat aan doen, meldt hij desgevraagd. Hij mag kiezen waar hij gaat zitten en hij gaat keurig op de middelste van de zeven zetels op het podium zitten. Je kunt het strategisch noemen, maar ook symbolisch. Na de rustige, ietwat flegmatieke Duursma, krijgt Koster het een stuk drukker met Brigitta Scheepsma van GrienLinks. Een spraakwaterval, die maar moeilijk af te stoppen is. Zij meldt gelijk maar dat ze idealen heeft onder andere op het gebied van de zorg. Als René Koster zegt 'dat it wol moai sa trochhobbelt' in T-diel, staat Brigitta meteen in vuur en vlam: "No dat fyn ik net." Zij geeft aan dat met name sociale zaken door haar fractie kritisch zal worden gevolgd. Voor mensen die wel eens een raadsvergadering bijwonen of naar de televisie kijken, komt haar uitval niet onverwacht. Zij gaat helemaal rechts zitten, 'voor de kijkers links', zou professor Diepenhorst zeggen.
new kid on the block
De volgende die een plek mag zoeken op het podium is CU voorman Douwe Hooijenga, hij werd door René Koster vier jaar geleden
'the new kid on the block' genoemd. Hij wil met name vooruit kijken aan de hand van begrippen als duurzaam en betrokken. Hij gaat rechts naast Erwin Duursma zitten. Dineke Wagenaar is de nieuwe fractieleider van de VVD, ook een nieuw en jong gezicht in de gemeentelijke politiek. Haar ambitie? "Ik wol it fjouwer jier erfare ûnder it motto 'net te benaud'." Geheel volgens verwachting neemt zij helemaal rechts plaats. Piet Reitsma is minstens twee keer zo oud, maar daarom niet minder strijdbaar, al klinkt zijn opening, "Ik bin aardich thús yn de politike arena, ik lit it wol oer my hinne komme", een beetje voorzichtig voor zijn doen. Ellen Bruins Slot komt op in een felrood, uiterst slank afkledend jurkje, wat René Koster de vraag ontlokt of ze even in haar kledingkast heeft gekeken op zoek naar iets roods. Maar Ellen repliceert bijna achteloos: "Nee, dit heb ik speciaal voor deze gelegenheid gekocht." Zij denkt wat de verkiezingen betreft dat de landelijke politiek wel degelijk invloed zal hebben. Haar gewenste stoel op het podium is al bezet door Grien Links, maar naast Brigitta Scheepsma is nog een plekje vrij. "Dy politici út Den Haach witte no yn elts gefal wêr't Burgum leit", zegt Gelbrig Hoekstra van het CDA, gevraagd naar de inmenging van die Haagse politici in 'binnenlandse aangelegenheden'. Zij heeft geen keus meer, ze gaat tussen Dineke Wagenaar en Piet Reitsma zitten. Neemt ze daarmee alvast een voorschot op het nieuw te vormen college? Wie weet.
battles
Na deze uitgebreide introductie is het tijd voor de 'battles', één-op-één debatten over een specifiek onderwerp. De eerste twee combattanten zijn Erwin Duursma en Brigitta Scheepsma en zij hebben het over 'boeren met megastallen'. Voorspelbare standpunten, daar hoeft niemand een tekening bij te maken. Het volgende tweetal, Dineke Wagenaar en Ellen Bruins Slot, gaat 'elkaar te lijf' over 'de sinteraasje', met andere woorden over de financiële huishouding van de gemeente. Ook hier geen verrassingen, Dineke Wagenaar vindt met name de OZB in T-diel te hoog en Ellen Bruins Slot wijst op de hoge uitgaven voor met name het sociale domein. Ze houdt Dineke Wagenaar voor dat als je de OZB verlaagt, dat ten koste gaat van andere zaken. Dineke haalt een voorbeeld uit Opsterland aan, waar het volgens haar wél kan.
woningbouw
Battle drie gaat tussen Piet Reitsma en Gelbrig Hoekstra met als onderwerp 'wenningbou'. Kort gezegd: wordt er alleen in Burgum gebouwd of ook in de dorpen. Piet Reitsma laakt de plannen voor woningbouw aan de overkant van de Centrale As: "Wa kin dat betinke." Gelbrig Hoekstra brengt hem in herinnering dat de FNP destijds voor was. Piet Reitsma: "No, wy binne nea echt foar west." De twee hakketakken nog even verder, maar daar vloeit geen bloed uit. Gelbrig Hoekstra wil niet persé in de 'krimpspagaat' springen en dus: "Ek bouwe yn de doarpen, at der yn de Warren bout wurdt, geane de doarpen op slot." Piet Reitsma is tegen bouwen in de Warren: "Mar brekpunt is in swier wurd", waarmee hij eigenlijk andere opties niet bij voorbaat uitsluit.
verkeersveiligheid
Over dat onderwerp gaan Brigitta Scheepsma en Douwe Hooijenga met elkaar in de slag. 'T-diel moet de meest veilige gemeente van Nederland worden', is de stelling. En in feite kunnen beiden zich daar wel in vinden. Brigitta: "Dat sjocht der wol goed út." Douwe: "Dat kin gjin kwea." De VVD en D'66 mogen een partijtje verbaal vuistvechten over de bijstand, altijd een heikel punt. Het gaat over de verplichte tegenprestatie van mensen in de bijstand. Met andere woorden, René Koster benoemt dat ook: kun je iemand verplichten om straatveger te worden. Erwin Duursma: "Dat moeten staat ons niet aan." Dineke Wagenaar: "By rjochten hearre ek plichten."
vluchtelingen
Uiteraard gaat een van de battles over het vluchtelingenbeleid van de gemeente. Piet Reitsma en Ellen Bruins Slot treden tegen elkaar in het strijdperk. René Koster daagt beiden uit met de stelling 'ús gemeente hat syn wurk wol dien, it AZC kin no wol slute.' Piet Reitsma reageert zoals verwacht: "Gjin minsken op strjitte sette." Ellen Bruins Slot sluit zich daarbij aan: "Dat vinden wij ook." René Koster: "En wat fine jim fan in AZC mei allinne jonge manlju?" Ellen is voor 'multi', van alles wat, zeg maar. Piet houdt aan zijn standpunt vast: "Altyd iepen stean foar oaren." Ellen: "Het liefst een gewoon AZC. Het is extra pijnlijk als er mensen wegmoeten." Uiteraard mengen Brigitta Scheepsma en Dineke Wagenaar zich in dit debat. Brigitta: "Hier zijn we blij mee, die mensen moeten een plekje hebben." Dineke: "Se moatte wol earlik bliuwe, it soe tidelik wêze en no wurdt it permanint, dat moatte de boargers witte fyn ik." René Koster: "Is dit in ferriking foar de gemeente?" Dineke Wagenaar: "Dat wit ik noch net sa seker."
vrije ronde
In deze laatste debatronde mogen alle panelleden zich over een onderwerp naar keuze uitspreken. Dineke Wagenaar opent met: "Snelfare op 'e Burgumer Mar, it gas derop blinder. Net alles ynsette op rêst." Douwe Hooijenga: "Net it gas derop, dêr moatte wy fan ôf." René Koster: "Wa fan jim komt mei dé oplossing foar wurk. "Gelbrig Hoekstra: "In gastfrije ekonomy, wy hawwe hjir alles wat Fryslân moai makket." Douwe Hooijenga: "Ynsette op sosjaal ûndernimmen en oanjaachsubsydzje foar begjinnende ûndernimmers." Ellen Bruins Slot: "Goede zorg voor ouderen, duurzaam en ciculair, pilot projecten en dat mag wat kosten." Brigitta Scheepsma: "Basisinkomen kan jongeren perspectief bieden, een pilot in T-diel." Dineke Wagenaar komt nog een keer terug op het snelvaren: "Doch sa'n pilot op de Burgermermar, toan kriich en moed." René Koster sluit de avond af met te wijzen op de klus die de nieuwe raad voor de kiezen krijgt: "De rie krijt in poepetoer, al dat wurk dat op harren leit te wachtsjen." Als toetje wordt aan iedere lijsttrekker gevraagd wat hij of zij zal stemmen aangaande het referendum, de sleepwet dus. Dineke Wagenaar is voor, Gelbrig Hoekstra is voor, Piet Reitsma is tegen, Erwin Duursma is ook tegen, Douwe Hooijenga is voor, Ellen Bruins Slot is voor-met-twijfels en Brigitta Scheepsma is tegen.
conclusie
Een uiterst leerzame en informatieve avond die door René Koster professioneel en dus uitstekend werd geleid, maar ik kan mij niet echt voorstellen dat naar aanleiding van dit debat veel kiezers van standpunt en partij zullen zijn veranderd. Maar eigenlijk kon je dat gezien het voorafgaande, ook niet verwachten. Het grote wachten is nu natuurlijk op de verkiezingen zelf en uiteraard de uitslag. De lijsttrekkers hebben uitgebreid de gelegenheid gehad om zich en hun partij te profileren, het is nu aan de kiezers om al die info te ordenen en daarna hun keuze te maken. Ik ben, en u bent waarschijnlijk ook, heel erg benieuwd. Woensdagavond wordt de uitslag bekend gemaakt in het gemeentehuis en dan weten wie ons de komende vier jaar gaan vertegenwoordigen in het gemeentebestuur. De mensen die hier vanavond in de zaal zaten zullen zeker gaan stemmen denk ik, maar wat doen al die anderen die er niet waren, dat blijft de grote vraag. Mijn raad: ga in ieder geval stemmen! Maar u kent uw klassieken, was het niet Multatuli die ooit zei: 'Neem één raad van mij aan, neem nooit een raad aan'. Maar dat ging vast niet over politiek...
Binne Kramer
{gallery}Syta/debat20318{/gallery}
battles
Na deze uitgebreide introductie is het tijd voor de 'battles', één-op-één debatten over een specifiek onderwerp. De eerste twee combattanten zijn Erwin Duursma en Brigitta Scheepsma en zij hebben het over 'boeren met megastallen'. Voorspelbare standpunten, daar hoeft niemand een tekening bij te maken. Het volgende tweetal, Dineke Wagenaar en Ellen Bruins Slot, gaat 'elkaar te lijf' over 'de sinteraasje', met andere woorden over de financiële huishouding van de gemeente. Ook hier geen verrassingen, Dineke Wagenaar vindt met name de OZB in T-diel te hoog en Ellen Bruins Slot wijst op de hoge uitgaven voor met name het sociale domein. Ze houdt Dineke Wagenaar voor dat als je de OZB verlaagt, dat ten koste gaat van andere zaken. Dineke haalt een voorbeeld uit Opsterland aan, waar het volgens haar wél kan.
woningbouw
Battle drie gaat tussen Piet Reitsma en Gelbrig Hoekstra met als onderwerp 'wenningbou'. Kort gezegd: wordt er alleen in Burgum gebouwd of ook in de dorpen. Piet Reitsma laakt de plannen voor woningbouw aan de overkant van de Centrale As: "Wa kin dat betinke." Gelbrig Hoekstra brengt hem in herinnering dat de FNP destijds voor was. Piet Reitsma: "No, wy binne nea echt foar west." De twee hakketakken nog even verder, maar daar vloeit geen bloed uit. Gelbrig Hoekstra wil niet persé in de 'krimpspagaat' springen en dus: "Ek bouwe yn de doarpen, at der yn de Warren bout wurdt, geane de doarpen op slot." Piet Reitsma is tegen bouwen in de Warren: "Mar brekpunt is in swier wurd", waarmee hij eigenlijk andere opties niet bij voorbaat uitsluit.
verkeersveiligheid
Over dat onderwerp gaan Brigitta Scheepsma en Douwe Hooijenga met elkaar in de slag. 'T-diel moet de meest veilige gemeente van Nederland worden', is de stelling. En in feite kunnen beiden zich daar wel in vinden. Brigitta: "Dat sjocht der wol goed út." Douwe: "Dat kin gjin kwea." De VVD en D'66 mogen een partijtje verbaal vuistvechten over de bijstand, altijd een heikel punt. Het gaat over de verplichte tegenprestatie van mensen in de bijstand. Met andere woorden, René Koster benoemt dat ook: kun je iemand verplichten om straatveger te worden. Erwin Duursma: "Dat moeten staat ons niet aan." Dineke Wagenaar: "By rjochten hearre ek plichten."
vluchtelingen
Uiteraard gaat een van de battles over het vluchtelingenbeleid van de gemeente. Piet Reitsma en Ellen Bruins Slot treden tegen elkaar in het strijdperk. René Koster daagt beiden uit met de stelling 'ús gemeente hat syn wurk wol dien, it AZC kin no wol slute.' Piet Reitsma reageert zoals verwacht: "Gjin minsken op strjitte sette." Ellen Bruins Slot sluit zich daarbij aan: "Dat vinden wij ook." René Koster: "En wat fine jim fan in AZC mei allinne jonge manlju?" Ellen is voor 'multi', van alles wat, zeg maar. Piet houdt aan zijn standpunt vast: "Altyd iepen stean foar oaren." Ellen: "Het liefst een gewoon AZC. Het is extra pijnlijk als er mensen wegmoeten." Uiteraard mengen Brigitta Scheepsma en Dineke Wagenaar zich in dit debat. Brigitta: "Hier zijn we blij mee, die mensen moeten een plekje hebben." Dineke: "Se moatte wol earlik bliuwe, it soe tidelik wêze en no wurdt it permanint, dat moatte de boargers witte fyn ik." René Koster: "Is dit in ferriking foar de gemeente?" Dineke Wagenaar: "Dat wit ik noch net sa seker."
vrije ronde
In deze laatste debatronde mogen alle panelleden zich over een onderwerp naar keuze uitspreken. Dineke Wagenaar opent met: "Snelfare op 'e Burgumer Mar, it gas derop blinder. Net alles ynsette op rêst." Douwe Hooijenga: "Net it gas derop, dêr moatte wy fan ôf." René Koster: "Wa fan jim komt mei dé oplossing foar wurk. "Gelbrig Hoekstra: "In gastfrije ekonomy, wy hawwe hjir alles wat Fryslân moai makket." Douwe Hooijenga: "Ynsette op sosjaal ûndernimmen en oanjaachsubsydzje foar begjinnende ûndernimmers." Ellen Bruins Slot: "Goede zorg voor ouderen, duurzaam en ciculair, pilot projecten en dat mag wat kosten." Brigitta Scheepsma: "Basisinkomen kan jongeren perspectief bieden, een pilot in T-diel." Dineke Wagenaar komt nog een keer terug op het snelvaren: "Doch sa'n pilot op de Burgermermar, toan kriich en moed." René Koster sluit de avond af met te wijzen op de klus die de nieuwe raad voor de kiezen krijgt: "De rie krijt in poepetoer, al dat wurk dat op harren leit te wachtsjen." Als toetje wordt aan iedere lijsttrekker gevraagd wat hij of zij zal stemmen aangaande het referendum, de sleepwet dus. Dineke Wagenaar is voor, Gelbrig Hoekstra is voor, Piet Reitsma is tegen, Erwin Duursma is ook tegen, Douwe Hooijenga is voor, Ellen Bruins Slot is voor-met-twijfels en Brigitta Scheepsma is tegen.
conclusie
Een uiterst leerzame en informatieve avond die door René Koster professioneel en dus uitstekend werd geleid, maar ik kan mij niet echt voorstellen dat naar aanleiding van dit debat veel kiezers van standpunt en partij zullen zijn veranderd. Maar eigenlijk kon je dat gezien het voorafgaande, ook niet verwachten. Het grote wachten is nu natuurlijk op de verkiezingen zelf en uiteraard de uitslag. De lijsttrekkers hebben uitgebreid de gelegenheid gehad om zich en hun partij te profileren, het is nu aan de kiezers om al die info te ordenen en daarna hun keuze te maken. Ik ben, en u bent waarschijnlijk ook, heel erg benieuwd. Woensdagavond wordt de uitslag bekend gemaakt in het gemeentehuis en dan weten wie ons de komende vier jaar gaan vertegenwoordigen in het gemeentebestuur. De mensen die hier vanavond in de zaal zaten zullen zeker gaan stemmen denk ik, maar wat doen al die anderen die er niet waren, dat blijft de grote vraag. Mijn raad: ga in ieder geval stemmen! Maar u kent uw klassieken, was het niet Multatuli die ooit zei: 'Neem één raad van mij aan, neem nooit een raad aan'. Maar dat ging vast niet over politiek...
Binne Kramer
{gallery}Syta/debat20318{/gallery}
Notice: Undefined property: stdClass::$readmore in /home/kanaal30/domains/archiefkanaal30.nl/public_html/templates/ja_teline_v/html/layouts/joomla/content/item/default.php on line 121
