BURGUM - Dat was de meest opmerkelijke quote uit het statement van de VVD fractievoorzitter Dineke Wagenaar donderdagavond tijdens de reguliere raadsvergadering die vrijwel geheel gewijd was aan de begroting voor volgend jaar en het perspectief voor de volgende paar jaar. Vrij vertaald: willen we passief verder, of kiezen we voor een actieve politiek. Elke fractie legde middels een statement uit waar hun voorkeur naar uitging met betrekking tot de politieke koers van Tytsjerksteradiel.
Politiek vuurwerk blijft uit
De raad had donderdagavond moeite om zich voor 's nachts twaalf uur door de toch ultrakorte agenda heen te werken. Verzachtende omstandigheid was dat de belangrijkste punten op die agenda er natuurlijk niet om logen. Immers, het ging over de begroting van het komende jaar en op iets langere termijn. Saillant detail was dat vlak voor de raad van donderdagavond bekend werd dat Tytsjerksteradiel wel degelijk een douceurtje, nou ja, bijna zeven ton, krijgt van het Rijk, dat daarmee toegeeft dat het bedrag dat de gemeente voor het sociaal domein kreeg, te krap is geweest. Een meevaller dus, maar daarmee is het tekort alleen maar kleiner geworden, nog bij lange na niet weggewerkt. Maar het bericht zorgde er wel voor dat veel van de verwachte scherpte uit het debat was verdwenen. Met andere woorden, de angel was er uit en dat betekende dat het allemaal een stuk minder fel en misschien wel vilein was, dan had mogen worden verwacht. Blijkbaar hadden de om de haverklap aangehaalde burgers iets voorvoeld, want de publieke tribune was wel erg schaars bezet, sterker nog, er zat niemand... En dat terwijl het nota bene over het eeuwige en meest 'pikante' onderdeel van het gemeentebeleid ging, namelijk 'it jild'. Daar heeft iedereen, niet alleen de politici, maar zeker ook die zelfde inwoners, de 'boargers', zoals dat in Burgum heet, een mening over. Maar ze lieten het afweten, toch illustratief dat politiek voor de meesten van hen een ver-van-mijn-bed-show is. Teleurstellend voor de raadsleden en het college van B en W, maar misschien zou ook hier de hand in eigen boezem moeten worden gestoken. Want wees eerlijk, welke 'gewone burger' brengt het op om tot bijna middernacht de soms ingewikkelde beraadslagingen te volgen. En bij die beraadslagingen komen inderdaad punten aan de orde waar een niet-ingewijde niets van begrijpt. Het is of je een cricketwedstrijd moet uitleggen aan voetballers. Voor een verslaggever is het nauwelijks te doen, nog afgezien van de energie die het kost om zo lang alert te blijven. Zoals gezegd bleef de discussie, zo die er was, keurig binnen de daarvoor gestelde kaders, om het in gemeentelijk jargon te zeggen. Keurig, dat wel, maar spraakmakend was het bepaald niet, er vlogen geen vonken door de raadszaal en bij de tamelijk talrijke schorsingen, zag je af en toe de meest opmerkelijke combinaties. Daarbij werd wél gediscussieerd, maar zodra iedereen weer op z'n eigen stek in de raadszaal zat, was het allemaal tamelijk vlak en weinig opwindend. Aardig is natuurlijk aan de hand van de statements van de zes fracties, Erwin Duursma van D'66 was wegens omstandigheden niet aanwezig, te kijken hoe ze tegen de toekomst van de gemeente op politiek-maatschappelijk gebied aan kijken. Vandaar deze 'grienmank' van stukjes statement en quotes.
code oranje
Het was Age Kramer van het CDA die het bal opende. Hij sprak van 'code oranje' en dus: "Wy moatte wach wêze. Hjir sprekt ambysje út, mar lykwols hiene wy dit waar net verwachte. Wy moatte net ôfsakje yn negativisme, der binne ek genôch moaie dingen. Der is is folop beliedsambysje, wy moatte ynfesteare yn belied. Wat it sosjaal belied oanbelanget: de klanttefredenheid is hjir heech. Wy moatte sykje nei keuzevarianten, nei yntegere beliedskaders en net allinne nei de klinyske sifers sjen. Wy moatte de rie yn de goede posysje bringe."
Stormruiter
Brigitta Scheepsma van GrienLinks refereerde aan haar bezoek aan de Stormruiter. het spektakelstuk van Leeuwarden Kulturele Haadstêd. Een zinsnede daaruit, in het Bildts, klonk als volgt: "Wy mutte om ús kienders denke, met andere woorden, verder kijken dan het hier en het nu. Wij moeten nadenken over de vraag 'waar gaan we bouwen'. We hebben ambitie nodig, 'duorsem oparbeidzje'." Zij noemde de begroting teleurstellend: "De vraag is: zetten wij wel genoeg zoden aan de dijk, we moeten in dezen 'out of the box' denken en minder binnen de lijntjes kleuren in het oude systeem." Zij noemde ook de democratie rijp voor een omslag: "Alles ligt al bijna vast via geoormerkte geldstromen, wij zijn een buitengebied van Den Haag, deze begroting lekt."
slaan of slein wurde
Daarna was het de beurt aan Dineke Wagenaar van de VVD. Zij refereerde om te beginnen aan de eerdere statements van Piet Reitsma en Gelbrig Hoekstra, respectievelijk FNP en CDA. 'It finansjele hûs fan de gemeente is op oarder' en 'In plom foar it kolleezje foar it bestendige en finansjele belied'. "Maar", aldus de VVD voorvrouw, "in hoeverre is je financiële 'hûs' op orde en bestendig, als je constant verrast wordt door extra kosten. Voor 2018 loopt het tekort op tot minstens 2, 5 miljoen en wat is er te verwachten voor de komende jaren.? Vaak hoor ik: 'het gaat ook altijd over geld, laten we het over leuke plannen hebben'. Maar als de gemeente geen grip krijgt op de 'sinteraasje', dan is het opstarten van grote, nieuwe projecten zoals woningbouw in gevaar. Het roer moet om, dit is niet langer vol te houden. Het ging de afgelopen weken over doordenderen op het zelfde pad, over 'alles doen zoals we het altijd hebben gedaan'. De begroting is teleurstellend, nergens zien we vernieuwende ideeën, het is allemaal het het zelfde liedje als altijd. Wij voelen als raadsleden een grote verantwoordelijkheid. Accepteren wij deze manier van besturen, een bestuur dat overvallen wordt door van alles, zeg maar de slachtofferrol? Of een bestuur dat zelf het heft in handen neemt, dat een keer met de vuist op tafel slaat en zegt 'nu is het genoeg', wees creatief en vernieuwend. Dat is wat wij vragen. Je kunt niet meer geld uitgeven dan je binnenkrijgt, is mij altijd geleerd. Natuurlijk is het niet altijd eenvoudig, natuurlik zijn er dingen, zoals WMO en jeugdzorg bijvoorbeeld, die je gewoon moet betalen. Maar er zijn -tig andere terreinen waar je wél aan de knoppen kunt draaien. De vraag is: 'wolst slaan of wolst slein wurde'. Met andere woorden: actief of passief." Mevr. Wagenaar noemde nog een paar andere punten, bijvoorbeeld het lokale recreatie- en toerismebeleid. Dit terwijl er ook een uitgebreid regionaal beleidsplan wordt opgesteld. De gemeente is er voor de burgers en niet andersom, de nieuwe aanpak van 'afspraak maken op het gemeentehuis' vinden wij niet klantvriendelijk. En dan: de gemeentelijke belastingen moeten voor de inwoners en ondernemers betaalbaar blijven. Wij dienen vanavond een bijzondere motie in met als strekking dat wij als raad niet accoord gaan met deze 'meer van hetzelfde' begroting. Wij willen een ambitieuze begroting waarbij de ambities vertaald zijn , een sluitende begroting. We geven de opdracht terug. Het is dan aan het college om echt vernieuwend te zijn en te laten zien dat zij degenen zijn die de situatie de baas zijn, in plaats van andersom."
zorgen
Het statement van de PvdA werd uitgesproken door Saskia van der Werf. "De PvdA maakt zich zorgen over de begroting en de toekomst. In het bijzonder over de leefbaarheid in onze dorpen en buurten, waar betaalbaar wonen, goede zorg en duurzaamheid essentieel voor zijn. We hopen, verwachten en communiceren, maat bovenal consumeren we. We leven in een tijd waarin grote uitdagingen de maatschappij keer op keer testen. Denk bijvoorbeeld aan de grote veranderingen in de woon-, zorg- en energietransitie. Wij als raadsleden zijn het aan de inwoners van Tytsjerksteradiel verplicht om ons te beseffen dat wij als raad en college het verschil in deze kwesties kunnen maken. Allen aan deze tafel hebben naar onze mening een voorbeeldfunctie hierin. Het is onze taak de burgers mee te nemen en voor te bereiden op de uitdagingen waar we met elkaar als mienskip voor staan. De neuzen moeten dezelfde kant op, het moet aantrekkelijk zijn voor onze inwoners om mee te doen aan de beweging van de toekomst. Het is tijd dat de gemeente hierin een actieve rol gaat spelen. In 2021 moet de Transitieve Warmte met betrekking tot de duurzaamheid voltooid zijn. Hoe gaan we die uitvoeren, wie zijn onze partners hierin en wat gaat dit kosten. De PvdA vraagt zich oprecht af of het thema duurzaamheid bij dit college in goede handen is. En dit betekent ook, dat bewaakt moet worden dat onze inwoners de zorg krijgen die ze nodig hebben. De kosten van jeugdzorg en het uitvoeren van de WMO nemen toe. Er moet een brede en grondige afweging wat betreft financiering gemaakt worden om verschraling te voorkomen. Wij als volksvertegenwoordigers moeten zorgen dat de kosten beheersbaar blijven. De PvdA pleit er voor om te blijven investeren in structurele oplossingen voor deze uitdagingen. De eerder genoemde voorbeeldfunctie geldt niet alleen voor de raad en het college, maar ook voor de gemeente als organisatie. We staan voor een enorme uitdaging: een tekort van meer dan een miljoen Euro. Ondanks het voorgestelde verbeterplan en meerdere bijeenkomsten, lijkt het een gebed zonder einde. Er lijkt steeds meer budget nodig te zijn om de zaken binnen ons gemeente op orde te krijgen. De PvdA wil middels deze weg de gemeente op het hart drukken efficiëntie in mensen en middelen als prioriteit te beschouwen. De uitdagingen vragen om een organisatie die werkt als een geoliede machine. De antwoorden op de vragen blijven tot nu toe vaag en onduidelijk. Daadkrachtig handelen is noodzakelijk om de problemen te overwinnen. Het is belangrijk om de oorzaken van de problematiek te erkennen en op grond hiervan een rationele strategie te kiezen. Zo lijkt het haalbaar het tekort slechts te vereffenen bij het sociaal domein. We zijn geschrokken van de huidige stand van zaken. Er ligt een hoge ambitie. Toch spreekt de PvdA hierbij haar vertrouwen uit in de deskundigheid van het ambtelijk apparaat. Al staat de klok op vijf voor twaalf. Daadkracht en besluitvaardigheid zijn vereist.
Piet Reitsma
Deze keer was het niet de financiële waakhond waarmee Piet Reitsma (FNP) zijn verhaal begon. Het was alleen de vraag welke gadget hij nu wee uit de mouw zou schudden. Welnu: "De rûnen ris twa katten yn 'e midden fan de woestyn. Seit de iene kat tsjin de oare: "Wat in bak net?" Foarsitter, sa rûm soppet it net mear mei de finânsjes yn Tytsjerksteradiel. Fanwegen it oer it sket smiten fan de trije transysjes troch De Haach en dan ek nochris met 20 persint koarting. Yn ús fraksje freegje wy ús ôf wêr't de sosjale komponint yn dizze Ryksaksje sit, dêrtroch sitte wy no yn de problemen. As men de begrutting trochnimt falt foaral de ûndúdlikens op. Yn hast alle alinea's stean teksten lykas: 'De finansjele risiko's op ekstra kosten, soargen foar hegere kosten, de finansjele effekten binne ûndúdlik, binne der wol fanansjele middels genôch en gean sa mar troch. Skrale treast is dat alle gemeenten dêrmei sitte. Posityf is dat de soarch tichter by de minsken kaam is en dat dêrtroch mear sinjalearre wurdt en men alerter aktearje kin. De wurdearringssifers binnen dan ek tige heech. Mar wat kinne wy dwaan oan dizze tekoarten? Der is een ferbetterplan makke. Neffens de FNP sil der yn it foarste plak lykwicht fûn wurde moatte yn de personiele besetting. Der hat nochal wat útwreiding fan personiel en ynhier fan tredden west. Dêrfoar binne der alderhande arguminten lykas sykte, gjin goed persoaniel krije kinne en gjin bânbreedte mear yn de besetting. De ynhier is de spuigatten útrûn. Foarsitter, sa as dy twa katten yn de woestyn sille wy as ried, mar ek as kolleezje, each ha moatte foar ús omjouwing. En de kânsen gripe moatte om alles yn 'e finansjele stringen te hâlden, om sa de goede soarch te garandearjen en alles wer 'des Tytsjerksteradiels te meitsjen. Mei oare wurden: sosjaal, grien, Frysk en finansjeel sûn!
rechtdoen
De laatste in de rij was CU fractievoorzitter Douwe Hooijenga.Recht doen. "Afgelopen weekend werd in Barneveld de Justice Conference gehouden. Een conferentie voor iedereen die handen en voeten wil geven aan gerechtigheid. ’Recht en gerechtigheid' zijn twee woorden die op 650 plaatsen in de bijbel voorkomen.
recht doen
Deze week werd er na acht jaar van gevangenschap recht gedaan aan Asia Bibi, een christelijke vrouw uit Pakistan, die veroordeeld was tot de doodstraf wegens godslastering. Toch is de angst groot dat Pakistaanse burgers het recht in eigen hand zullen nemen.
recht doenDichter bij huis, in Den Haag, biedt de grootste PKN-kerk van Nederland kerkasiel aan Hayarpi en haar Armeense familie. Zij moeten na acht jaar en drie maal een positief oordeel van de rechter, alsnog Nederland verlaten. Dominees uit het hele land reizen naar Den Haag om hun steun te betuigen en hun steentje bij te dragen.
recht doen
Als je googlet op ‘recht doen’ kom je op de definitie: iemand geven wat hem/haar toekomt. Bij de twee voorbeelden die ik noemde werd al duidelijk, recht doen is balanceren tussen verschillende belangen en voortdurend afwegingen maken tussen belangen van het individu en het algemeen belang. En dat brengt ‘recht doen’ ineens dichtbij. Want is dat niet ten diepste waarom wij hier zitten, als raadsleden van de gemeente Tytsjerksteradiel? Om zorgvuldig belangen af te wegen en met onze besluiten recht te doen aan het individuele en het algemene belang? Recht doen aan inwoners die zorg nodig hebben, recht doen aan inwoners die woonruimte nodig hebben, recht doen aan onze leefomgeving, maar ook recht doen aan ons huishoudboekje? Recht doen aan de ondernemers in onze gemeente, recht doen aan de professionals die voor onze inwoners hun expertise inzetten, recht doen aan de ambtenaren in dit huis. Om recht te doen en ieder te geven wat hem/haar toekomt, moet je als raad steeds balanceren. En weloverwogen keuzes maken. Alleen zo doe je recht aan je eigen positie als raad.
recht doen
Als ik terugkijk naar het afgelopen jaar hebben we veel gesproken over het proces en de vorm. En soms is dat ook belangrijk. Want met de situatie waarin onze gemeente verkeert, moeten we zorgvuldig omgaan. De tekorten moeten worden opgelost, anders kan dat consequenties voor onze gemeente hebben. Maar zoals in onze bijdrage staat bij de kadernota dit jaar, vraagt deze situatie om visie en is de tijd van de kaasschaaf voorbij. Wat onze visie betreft, is het niet de tijd om midden in de transformatie van het sociaal domein, dit teniet te doen door hier nu fors in te gaan snijden. Eerst duidelijkheid en dan heldere keuzes maken. De kosten gaan nu eenmaal voor de baat uit. En is dat niet met veel investeringen zo? En ja, we begrijpen dat maatregelen, zeker in het sociaal domein, als het gaat om preventie etc. soms lastig kwantificeerbaar zijn te maken. Vertrouwen in de professionals, dat moeten we durven geven hierin. Kan het ook zo zijn dat we misschien te weinig begroot hebben voor het sociaal domein? Is daar niet gewoon meer geld mee gemoeid dan we nu ingeschat hebben. Daar willen wij antwoord op hebben, want daarmee kunnen we verder. Dan kunnen we keuzes maken als raad over waar wij het geld aan willen uitgeven. Niet vanuit een reflex of angst handelen. Maar weloverwogen. Alleen zo doen we recht aan deze transformatie, alleen dan doen we recht aan waar wij hier voor zitten. Goede besluiten te nemen voor het algemeen belang.
conclusie
Persoonlijk vind ik het heel jammer dat we de bijdrage van D'66 bij monde van Erwin Duursma, in deze summary moeten missen. Erwin is altijd goed voor originele standpunten en analyses. Als je de statements naast elkaar legt valt de grote verscheidenheid op. Sommige partijen kiezen voor een strakke, pragmatische en puur op feiten gebaseerde aanpak en optiek. Anderen geven hun filosofie, hun kijk op de wereld en onze samenleving prioriteit. En als je de gemeentelijke politiek wat langer en van dichterbij beschouwt, is de manier waarop de verschillende fracties naar deze begroting kijken, bijna voorspelbaar, met andere woorden, 'je kon er op wachten'. Maar een echt debat werd het eigenlijk niet, en dat had misschien ook wel te maken met het format van deze politieke beschouwingen. Elke partij zei wat hij wilde zeggen en eigenlijk bleef het daarbij hoewel de verschillen tussen de statements wel degelijk aanleiding hadden kunnen geven tot een stevig debat. Nu werd het vooral een lange zit, onderbroken door een aantal schorsingen die nogal wat tijd vergden. En dus was het al bijna half twaalf eer burgemeester Jeroen Gebben de vergadering kon sluiten.
Binne Kramer
{gallery}Syta/ried31118{/gallery}
Notice: Undefined property: stdClass::$readmore in /home/kanaal30/domains/archiefkanaal30.nl/public_html/templates/ja_teline_v/html/layouts/joomla/content/item/default.php on line 121
