SUMAR - Regeneratieve Thermische Oxidatie. Nee, u hoeft zich niet te schamen als u niet meteen weet wat dat is. Ik wist het ook niet, het is ook een RTO die nog niet vaak gebruikt wordt, maar die kort gezegd te maken heeft met het 'ontgeuren van lucht'. Misschien dat er nu bij u een lampje gaat branden, zeker als u het begrip 'geur' vervangt door een ander, wat minder eufemistisch klinkend begrip. Met andere woorden, het is een installatie bij SONAC in Sumar, waarvoor woensdag de eerste paal in de grond in ging.
www Feestpaal .nl
Jawel, dat is de naam van een bedrijf, een bedrijf dat van het traditionele 'eerste paal in de grond slaan' een echte happening maakt, een feestje met de nodige verrassingen en lawaai en rook. En humor natuurlijk, want dat maakt veel meer indruk dan ceremonieën waarbij de ene ellenlange toespraak de andere opvolgt. Dat was allemaal anders op deze maandagochtend op het terrein van SONAC in Sumar. Daar werd op een kleine zandvlakte de eerste paal de grond in geslagen waar straks een heuse RTO, u weet inmiddels waar die letters voor staan, zal verrijzen. Ik ben uitgenodigd om die gebeurtenis bij te wonen en, het zal u niet verbazen, om er foto's van te maken. En dus ben ik allang blij dat het weliswaar behoorlijk zwaarbewolkt is, maar wel degelijk droog. Ik meld mij zoals afgesproken bij Sjoukje-van-de-receptie die mij op haar beurt toevertrouwt aan de goede zorgen van Harry Nijboer, de chef van de td en dat staat voor technische dienst. Hij legt me uit wat er gaat gebeuren en wat hij graag aan foto's wil hebben. Alles speelt zich in de buitenlucht af en dat moet dus geen probleem zijn. Ik krijg een bezoekerspas en een veiligheidsbril, dat zijn voorschriften en Harry neemt mij maar het pd. Daar staat een keurige driepoot klaar die als heiïnstallatie moet dienen. Er staat ook echte oude dieselmotor achter, die het blok steeds weer omhoog zal trekken. Maar al die touwen die er bij hangen kan ik even niet thuisbrengen. Ik maak kennis met de heibaas, Bertje heet hij en hij wordt geassisteerd door een paar medewerkers waarvan de ene verdacht veel lijkt op een wat slankere uitgave van Bennie Jolink. Kijkt u straks maar even naar de foto's. Bertje vertelt in kort bestek hoe een en ander in zijn werk zal gaan. Ik ga eerst even kijken bij die motor, een echte ouderwetse Lister. Ik ken ze, wij hadden vroeger een boot waarin een Listermotor lag. Ik herinner me dat die dingen het altijd deden, tenminste als je ze aan de praat kreeg. Het is een motor met een heus vliegwiel, met een slinger en met een kleplichter, de deskundigen onder u zullen weten wat ik bedoel.
publiek
Wat ik nog mis in deze hele scene is het publiek, het 'omsittend laach'. En waar zijn de hoogwaardigheidsbekleders die je toch verwacht bij zo'n ceremonie. Nou die zijn er eigenlijk niet, alles wordt door de SONAC fabriek in Sumar zelf gedaan en ook het publiek wordt geleverd door de fabriek. Voordat er ook maar één toeschouwer aanwezig is, staat er al een snackwagen prominent opgesteld naast het 'feestterrein'. Zou die ook een rol spelen in het gebeuren, of zou een bezoekje daaraan de afsluiter zijn, zou zo maar kunnen. Het loopt per slot van rekening tegen twaalven, dus... Maar zo ver zijn we nog niet, als directeur Jarig Langhout is gearriveerd samen met gemeente Tytsjerksteradiel-vertegenwoordiger Jan Sijtsma, burgemeester Jeroen Gebben is verhinderd, kan de happening beginnen. Bertje, heeft dan al aan de goegemeente uitgelegd wat er gaat gebeuren, al houdt hij uiteraard ook een paar zaken onder de pet, de helm in dit geval. Dan is het woord aan directeur Jarig Langhout. Hij doet dat in het ABN, ik zie hem er wel voor aan dat hij liever Fries had gesproken, maar niet iedereen is die taal hier machtig. Na een 'van harte welkom' aan iedereen en met name 'al onze medewerkers die hals reikend naar dit mooie moment uit hebben gekeken'. Daarna legt hij uit waar het om en over gaat en waarom we daar bij stil willen staan. "Sonac Burgum is al sinds 1926 actief in Sumar. Doel nu is om van slachtbijproducten mooie toepassingen te maken voor zowel Pharma, Food, Feed en Fuel. En die producten gaan echt de hele wereld over. In al die jaren dat Sonac Burgum hier is, is het bedrijf uitgegroeid tot de grootste Cat 3 producent ter wereld. Het is een uniek bedrijf met 'state of the art' processen waar meer dan 200 producten worden geproduceerd en innovatie aan de orde van de dag is." Daarna ging de directeur even in op de maatschappelijke rol die Sonac speelt middels allerlei lokale en regionale activiteiten. Een van zijn voorgangers noemde dat altijd 'maatschappelijke contributie'. "Sonac is een bedrijf waar je trots op mag zijn als gemeente dat het hier is gevestigd en natuurlijk ook om in te werken", aldus de heer Langhout. Hij noemde het zelfs 'the best kept secret van de provincie'.
geur
Maar er zit ook ander aspect aan Sonac als bedrijf en de directeur sloot daar in zijn toespraak ook niet de ogen voor: "Echter, geur is onlosmakelijk verbonden aan de activiteiten die wij hier ontplooien. En dus willen we er voor zorgen dat onze buren zo weinig mogelijk last daarvan hebben. Er is ook op het gebied van geur de afgelopen jaren uitgebreid nagedacht hoe we naast datgene wat er al gebeurt nog meer kan worden gedaan aan de geur-emissie. Want we doen al een heleboel, we verbranden geur, we wassen de luchtstromen en behandelen de geur in biofilters. En hier wordt dus nu de RTO aan toegevoegd, de Regeneratieve Thermische Oxidatie installatie. Dat is een naverbrander die die sterk geurhoudende lucht gaat 'ontgeuren', waardoor het ontgeurrendement naar 99.9% wordt opgevoerd, een geweldige verbetering. En voor die installatie slaan wij hier vandaag de eerste paal. Maar voordat we dat doen, wil ik graag alle mensen die een bijdrage hebben geleverd om dit mogelijk te maken, hartelijk bedanken. Er is hard gewerkt en er gaat hard gewerkt worden om ook de hobbels die ongetwijfeld nog op ons pad komen, zoals het bestemmingsplan, in gezamenlijkheid te gaan nemen." Waarna hij samen met Jan Sijtsma als vertegenwoordiger van de gemeente de betreffende werkvergunning ondertekent.
heien
En dan is het moment aangebroken waar eigenlijk alle toeschouwers op hebben staan wachten, het heien van die eerste paal. Het is symbolisch heeft Bertje ons al uitgelegd, want het is een slechts een eenvoudig houten paaltje, maar het zal wel degelijk de grond in worden geslagen. Nadat Bertje samen met Jan Sijtsma de installatie symbolisch onder stroom heeft gezet, zoals het een goede circusact betaamt mislukt dat de eerste keer en dat levert knallen en vuur op, kan er geheid worden. En nu begrijp ik ook waar die touwen voor dienen. De ouder Lister staat er voor het decorum, een aantal vrijwilligers moet middels die touwen het blok omhoog trekken. Vrijwilligers die overigens zoals vroeger in mijn diensttijd gebeurde, 'worden aangewezen'. Maar ze doen het zonder morren: Evert Wind, Sjoerd Hamburg, Pieter Heegstra, Klaske Raap, Jan Sijtsma, Peter de Boer, Rein Spoelstra, Harry Nijboer en uiteraard Jarig Langhout. 'Benny Jolink' fungeert als tamboer maître, hij geeft het tempo aan en zegt wanneer er getrokken moet worden. Stukje bij beetje zakt de paal het zand in, maar voor de allerlaatste klap heeft Bertje, je kon er op wachten, nog een verrassing in petto, een knallende verrassing, want als het blok helemaal boven in de heistelling hangt, schuift hij stiekem een stuk knalvuurwerk op de kop van de paal. En hij raadt iedereen meteen maar aan om de vingers in de oren te houden. En als het blok op commando van Benny Jolink naar beneden suist ontstaat er een ferme klap en nogal wat rook. Applaus klinkt op en dan is het woord nog één keer aan de directeur. Hij houdt het kort: hij wenst iedereen smakelijk eten, refererend aan de snackwagen die aan de stoomwolk te zien al in vol bedrijf is. Zelden zal een uitnodiging met zoveel eengezindheid en enthousiasme zijn begroet.
Binne Kramer
{gallery}Syta/sonac12619{/gallery}
Notice: Undefined property: stdClass::$readmore in /home/kanaal30/domains/archiefkanaal30.nl/public_html/templates/ja_teline_v/html/layouts/joomla/content/item/default.php on line 121
