BURGUM - Donderdagavond kwam de bijna voltallige gemeenteraad van Tytsjerksteradiel bijeen in de raadszaal van het gemeentehuis voor een spoeddebat over PFAS. Weer een nieuw item in de stroom problemen die plotseling, tenminste, zo lijkt het, op onze samenleving afkomt. PFAS, de afkorting staat voor poly- en perfluoralkylstoffen, dat zijn stoffen die niet natuurlijk zijn, maar inmiddels wel voorkomen in de bodem, in bagger en in het oppervlaktewater. En die zelfs gezondheidsproblemen kunnen geven.
Spoeddebat levert niet echt duidelijkheid op
Een spoeddebat wil zeggen dat het op korte termijn wordt aangevraagd en ook op korte termijn wordt gehouden. En dus niet dat het een heel 'snel' debat moet worden. Wat dat betreft was het opmerkelijk dat het debat stond gepland voor 'van vijf tot zes' op deze donderdagmiddag. Je kon er bijna op voorhand van uitgaan dat die strakke tijdslimiet niet zou worden gehaald, zeker ook gezien het feit dat er ook drie insprekers waren aangemeld. En dat drietal had het een en ander te melden, het was een noodkreet in drie variaties, maar allemaal op het zelfde thema. Toen alle drie ook nog diverse vragen van raadsleden kregen te beantwoorden, was duidelijk dat het 'ietsje later' zou worden. Een spoeddebat dus en zoals gebruikelijk kende dat in feite maar een agendapunt en dat was in dit geval het plotseling opgedoemde vraagstuk over PFAS. De meeste mensen, de niet-ingewijden in de materie, zullen nog nooit van PFAS hebben gehoord of er daadwerkelijk mee te maken hebben gehad. Maar onderzoek heeft uitgewezen dat die stoffen-die-er-niet-in-thuishoren' in de bodem, in baggerslib en in het oppervlaktewater, wel degelijk een probleem voor milieu en zelfs de gezondheid kunnen vormen. Tijd om in te grijpen dus en dat gebeurt dan vaak op een manier die doet denken aan een vorm van paniek. Zo ook bij PFAS, de manier van omgaan met het probleem doet sterk denken aan het stikstof-verhaal, ook dat kwam min of meer uit-de-lucht vallen en zadelt ons land op met grote problemen, vooral voor de bouw en de agrarische sector. Dit PFAS verhaal zorgt met name voor grote problemen bij bijvoorbeeld grondverzet- en tuiniersbedrijven. Die komen in feite per direct op slot te zitten en kunnen bijvoorbeeld hun grond die afgegraven moet worden nergens meer kwijt. Met andere woorden, en de insprekers van deze avond wezen daar ook met nadruk op, er mag en kan geen grond meer worden vervoerd en dat heeft ingrijpende gevolgen voor hun bedrijven en hun hele bestaan als bedrijf. En daarom had de Partij voor de Boeren, bij monde van éénmansfractie Nynke Koopmans, een motie ingediend. Die behelsde dat de norm voor PFAS, dus wanneer is de grond dermate vervuild dat hij niet vervoerd mag worden, zou moeten worden verhoogd, verruimd dus eigenlijk, van 0,1 naar 1,0. Dat lijkt een fluitje van een cent, maar het is wel degelijk een substantiële verhoging. Dan zou de getroffen sector in een heleboel gevallen weer aan de slag kunnen. Mevr. Koopmans mocht, omdat zij het debat had aangevraagd, haar standpunt uitleggen en verdedigen en zij deed dat met verve. "Dit is in hiel urgent probleem, dit binne wer fan dy dwaze Haagse regels, mar se binne wol funest foar in part fan de wurkgelegenheid, we hawwe it wol oer mear dan een miljard Euro en 6000 arbeidsplakken en dan hawwe wy it oer minsken dy't op strjitte komme kinne te stean. De fraach is at dizze rie de moed en it lef hat om 'nee' te sizzen tsjin Den Haach. 'Nood breekt wet'." Zij kreeg steun van VVD-woordvoerder Sjaak Hoekstra: "Heel Nederland bestaat vanaf nu uit vervuilde grond. Dat is dramatisch, er worden bedrijven en dus mensen gedupeerd. Elders kan het wel, waarom hier dan niet, T-diel en de Fumo hebben te traag gereageerd." Hij noemde een voorbeeld van de brandweer die met schuim werkt om branden te blussen: "Dat schuim valt onder de PFAS, dus waarom gebruiken we dan schuim, want na het blussen moet in feite de grond gesaneerd worden. Het geduld raakt op, dit vergt politieke moed, daarom deze motie dat we willen afwijken van de bestaande norm. Dus raadsleden: jullie zijn aan zet om deze motie die is ingediend namens de Partij voor de Boeren, de PvdA, D'66 en de VVD te steunen. Wij willen dat T-diel een brief stuurt aan de staatssecretaris over de onvrede over deze plannen. Wij zullen ook vragen om de gemaakte kosten te vergoeden." Een toch wel opmerkelijk initiatief van met name de VVD, want die brief gaat naar de regering, die nota bene mede door de VVD gevormd wordt.
fracties
Daarna waren de fracties aan bod om te reageren. Jantsje van der Veen (CU) opende het debat met: "Wy krije hjir pyn yn't liif fan." En: "Dit hat grutte gefolgen." Brigitta Scheepsma (GrienLinks) had de nodige moeite met het bepalen van haar standpunt: "Dit is heel gecompliceerd, dit is een serieus probleem, we moeten wat doen. Dit is ad hoc beleid en daar willen we nog eens goed naar kijken. Is dit wel de echte oplossing?" Jan Willem Sietsma (CDA): Dit rekket ús allegearre, dy noarm fan 0-1 moat oanpast wurde. Dit is een 'duivels dilemma', it wurk komt op dizze manier ta stilstân, it wurk droeget op, ek it milieu en de folkssûnens binne yn it geding." Peter van de Hoef (PvdA): "Hier worstelen wij ook mee, hier moeten we wat aan doen, we moeten een duidelijke norm stellen." Nynke Koopmans (PvdB) had nog een paar 'aanjagers' in huis: "Wy moatte lef toane. 'Waar een wil is is een weg', mar dat leit no by jim, de rie." Wethouder Tytsy Willemsma had het er niet echt gemakkelijk mee, met name de noodkreet van de insprekers Bouwe Hoekstra, Hinze de Boer en Michel van Kammen, ging haar duidelijk aan het hart: "Bliid wurde wy hjir net fan, fan dit út de loft fallen belied. Te traach? Nee, wy binne fan betinken dat wy dit mienskiplik oppakke moatte. Der wurdt mjitten, der wurdt board, it mei net slimmer wurde, wy binne der drok mei dwaande, mar wy moatte it toetse kinne, wy moatte in byld hawwe hoe't it der hinne leit. En dat hawwe wy foar 1 desimber net klear. Mar litte wy no efkes wachtsje oant it 1 desimber is. En oer de moasje: dit is net helber yn de tiid en ik ûntried dizze moasje dus sterk. Dat fan dy brief nei Den Haach fyn ik prima, wy moatte lûd jaan." Nynke Koopmans in een kort antwoord op de wethouder: "Dit lân rint fêst yn syn eigen regels. En ik ha de wethâlder net heard oer de minsken en harren wurk." Dat viel verkeerd bij wethouder Willemsma: "Dat lêste smyt ik fier fan my." En daarmee was het debat afgelopen en werd er gestemd over de beide moties. De eerste, de norm moet omhoog van 0,1 naar 1,0, haalde het niet, de tweede, de 'brief op poten' naar Den Haag werd unaniem aangenomen.
Binne Kramer
{gallery}Syta/rie81119{/gallery}
Notice: Undefined property: stdClass::$readmore in /home/kanaal30/domains/archiefkanaal30.nl/public_html/templates/ja_teline_v/html/layouts/joomla/content/item/default.php on line 121
