BURGUM - Bij Heerenveen aan boord hadden ze ongeveer een verrekijker nodig om de achtervolgers in beeld te krijgen. Met andere woorden, De Gerben van Manen lag een straatlengte voor voor respectievelijk De Halve Maen en Leeuwarden. Die volgorde was niet echt verrassend, maar dat het juist die twee skûtsjes waren die het dichtst bij de koploper konden blijven, was dat wél. In de rest van het veld vochten de schippers elkaar de tent uit en dat leverde nogal wat rode vlaggen op als teken van protest.
Ideale omstandigheden op Hegemer Mar
Het leek aanvankelijk op een drijfpartij uit te lopen, de skûtsjewedstrijd op de Hegemer Mar bij Woudsend. In de vroege ochtend was het 'blêdstil', maar gelukkig veranderde dat in de loop van de dag tamelijk drastisch. Dat leverde in de middag een windkracht 4 tot 5 op en dat betekende dat schippers en bemanningen aan de bak konden: 'it brûs foar de kop en it wetter yn de warring'. Het was ook de opmaat voor een felle strijd om de dagtitel, maar met in het achterhoofd van de favorieten tevens de strijd om het kampioenschap. Die is dit jaar ongemeen spannend en dat heeft alles te maken met het feit dat er op het scherpst van de snede wordt gevaren, 'mei it mes op tafel' zeg maar. Het regende dit keer geen druppels maar wel protesten en dat betekende extra strafpunten voor een aantal skûtsjes. De verschillen qua snelheid tussen de veertien deelnemers worden steeds kleiner en dat houdt in dat bij de boeien ongemeen spannende en risicovolle gevechten plaatsvinden met alle gevolgen van dien. Eén skûtsje onttrok zich maandagmiddag op de Hegemer Mar aan al dat onderlinge geweld en gekrakeel en dat was de Gerben van Manen van Heerenveen met schipper Sytze Brouwer aan het helmhout. Maar zelfs hij had het nodige geluk, want toen er voor de eerste keer gestart werd, lag hij er niet goed bij, ingeklemd tussen een paar anderen. Maar zie, de start werd afgeschoten, vals dus omdat er te veel, zo'n beetje het halve veld, al over de startlijn waren toen het schot viel. En dus moest de hele groep terug, er moest er opnieuw gestart worden. En bij die tweede start was het wel degelijk Sytze Brouwer die zijn skûtsje het best positioneerde. En toen hij bovendien de beste slag maakte in het immens lange kruisrak, verwonderde het niet dat Heerenveen bij de eerste bovenwindse ton al een behoorlijke voorsprong had opgebouwd. En de insiders weten dat als je Heerenveen op een dergelijke maneer ziet weg demarreren, het een vrijwel onmogelijke opgave wordt om hem nog te achterhalen.
Dat lukte dan ook niet, integendeel, het gat van Heerenveen met de achtervolgers werd alleen maar groter, het werd echt gigantisch groot, als er nog een route extra zou zijn gevaren, had Sytze Brouwer de achterste skûtsjes zonder twijfel ingehaald. En dat is iets wat maar hoogst zelden voorkomt bij het skûtsjesilen. Daarachter, achter de soevereine koploper dus, werd een ongemeen felle strijd geleverd waarbij een hele tros skûtsjes elkaar geen centimeter toegaven. In de kruisrakken viel het nog wel mee, op de grote Hegemer Mar is ruimte genoeg, maar bij de boeien was het dringen en dat is nu eenmaal met de grote en niet zo wendbare skûtsjes geen sinecure. Dan wordt er geschreeuwd om ruimte, bakboord-stuurboord is keer op keer aan de orde en dan worden er fouten gemaakt. Fouten in merendeels de beoordeling van situaties, zo van: kan ik er wél of net niet voorlangs en moet ik dus kiezen tussen afhouden of overstag gaan. Iets te lang wachten met die cruciale beslissingen kan dan tot gevolg hebben dat de opponent de rode protestvlag hijst. Eigenlijk zou het helemaal geen gek idee zijn om een scheidsrechter mee te laten varen, zoals je dat bijvoorbeeld bij de America's Cup ziet. Dan ben je meteen af van die protesten na afloop waarbij de jury die zelf de situatie niet van dichtbij heeft kunnen bekijken en beoordelen, alsnog een schuldige moet aanwijzen. Tegenstanders vinden dat zoiets de authenticiteit van het skûtsjesilen zou aantasten en daar hebben ze wel een punt, maar omdat het skûtsjesilen met name de laatste jaren is geëvolueerd van een nostalgisch en merendeels folkloristisch gebeuren tot een echte wedstrijdsport, zou het toch wel een goed idee zijn. Eigenlijk toonde wedstrijd bij Woudsend dat wel aan.
spectaculair
De grote winnaar was maandag, naast natuurlijk Sytze Brouwer van Heerenveen, ook het publiek, op en om het water. Het was een wedstrijd voor de liefhebbers, want het ging deze middag met name om het tactisch vermogen van schippers en hun adviseurs. Want elke keer moest er bij de onderste boei een cruciale keuze worden gemaakt: gaan we over stuurboord verder, de boei moest stuurboord gerond worden, of gaan we meteen na het ronden overstag en proberen we het over bakboord. Wiskundig zou dat geen verschil moeten maken, maar zeilen is nu eenmaal geen wiskunde, daar heb je te maken met een paar variabelen die het verschil kunnen maken. Dat zijn in de eerste plaats het weer, in casu de wind, de windrichting en de windsterkte en in de tweede plaats de tegenstanders. En dus was het elke keer weer spannend hoe deze keuzes uitpakten. En dat maakte deze wedstrijd bij Woudsend tot een ware thriller.
Maar Heerenveen onttrok zich aan dat scenario door meteen vanuit de start de kop te pakken en die ook geen moment meer uit handen te geven. Maar daarachter, mensenlief wat was het een knokpartij en om daar als jury na afloop 'rjochtdei' in te houden, was bepaald niet eenvoudig. Maar het is de consequentie van het streven om het skûtsjesilen op een steeds hoger sportief niveau te brengen. Je kunt dat zien aan de skûtsjes zelf, die zien er stuk voor stuk uit om door een ringetje te halen, je ziet het aan de bemanningen, voor hen geldt in feite hetzelfde. Als de skûtsjes zoals maandagmiddag echt de wind vol in de zeilen hebben en fors overhellen, kun je aan de onderkant zien hoeveel zorg er is besteed aan het glad maken van dat onderschip. "Jo kinne jo hier der yn kamme", noemde een toeschouwer het en zo is het ook. En kijk eens naar de zeilen, vroeger van echt Egyptisch katoen, maar nu van kunststof, veel duurzamer, veel beter te 'snijden' en dus veel beter passend te maken. De zeilen staan er tegenwoordig op 'als een mes', met andere woorden: er is geen rimpeltje of vouwtje te zien, het is één gladde, strakke oppervlakte. Het staat prachtig, maar af en toe bekruipt je het gevoel dat het eigenlijk nauwelijks meer iets te maken heeft met de originele skûtsjes. Persoonlijk zit ik 'te wachten' op de commissie die een nieuw skûtsje laat bouwen, wie weet van aluminium of polyester. Ik zou zeggen laat er dan gelijk maar veertien bouwen, uit dezelfde mal, dan krijgen we eindelijk een gevecht tussen gelijkwaardige schepen en is de zeilkunde en het tactisch inzicht van de schipper bepalend. Nu zit er nog te veel verschil in de intrinsieke snelheid, al worden die verschillen steeds kleiner door allerlei zeilformules.
spannend
Voorlopig is het nog niet zover, àls het ooit zover komt, feit is dat de het SKS kampioenschap van 2019 bijzonder spannend is, eigenlijk vanaf de allereerste wedstrijd bij Grou. Na de wedstrijd bij Woudsend staat Heerenveen aan de leiding in het algemeen klassement met 23.8 punten. Lemmer is tweede met 24.7pnt, Grou is derde met 27.9 pnt. Huizum is vierde met 33 pnt, Akkrum is vijfde met 36.9 pnt. en Earnewâld is zesde met 37 pnt. Er zijn nog drie wedstrijden te varen, woensdag en donderdag op de Baai bij Lemmer en vrijdag de finale op het Snekermeer bij Sneek. De 'Spitzenkandidat'? Ja, roept u maar, cijfermatig lijkt Heerenveen de beste papieren te hebben, maar het verrassend sterke Lemmer is nog bij lange na niet kansloos. En wat te denken van Grou, 'altijd lastig', zou het in voetbaltermen heten, schrijf ze nooit af, want ze hebben tactische kunststoten in huis zoals vorig seizoen in de allerlaatste wedstrijd maar weer eens bleek. Huizum, Akkrum en Earnewâld hebben een wonder nodig om nog te kunnen winnen, maar ook in het skûtsjesilen zijn die, die wonderen dus, de wereld nog niet uit.
Binne Kramer
{gallery}Syta/sein6819{/gallery}
Notice: Undefined property: stdClass::$readmore in /home/kanaal30/domains/archiefkanaal30.nl/public_html/templates/ja_teline_v/html/layouts/joomla/content/item/default.php on line 121
