EASTERMAR - Het 'Paardenspektakel' in Eastermar heeft elk jaar een thema en dit keer was dat muziek, of eigenlijk 'Music'. Dat laatste geeft nu eenmaal wat meer Schwung aan een dergelijk festijn en Schwung is wat men in Eastermar beoogt met deze marathon voor ruiters/amazones en aanspanningen. Het is elk jaar een heel 'ochheden' en daar maakte editie 2019 geen uitzondering op. Het evenement heet niet voor niets 'spektakel' want dat was het ook deze keer, met prachtig weer en veel publiek.
Spektakel op z'n Eastermarders
In Eastermar doen ze de dingen over het algemeen net even anders dan in andere dorpen. Anders in die zin, dat de creativiteit in het dorp een 'justjes oare diminsje' heeft. Voorbeeld: als in de laatste hindernis van de paardenmarathon een deelnemer hapert voor de waterbak, het pièce de résistance, dan zou dat volgens de reglementen strafpunten moeten opleveren, misschien zelfs uitsluiting, 'Platzverweis'. Maar in Eastermar huldigen ze het principe dat de deelnemers meedoen voor hun plezier, 'foar de nocht en de wille'. En dus is een van de parcourshulpen, u moet denken aan een uiterst ervaren man die de leeftijd des onderscheids reeds een poosje achter zich heeft, meteen ter plaatse om met bemoedigende woorden en in alle rust het onwillige paard door de bak te leiden. Zo doen ze dat hier, ze maken hun eigen regels, maar die regels zijn altijd in het belang, in het voordeel vaak ook, van de deelnemers. Daarom komen die, die deelnemers dus, zo graag naar Eastermar op deze zaterdag in september. Maar niet alleen de deelnemers komen in grote getale naar Eastermar, ook de toeschouwers weten zo langzamerhand 'it paad wol te finen'. En sommigen, waaronder ikzelf, komen niet alleen voor de paarden en pony's, maar ook voor het commentaar van spreekstalmeester Dries van der Ploeg (voor al uw bruiloften, partijen en paardenspektakels). Dit keer was hij verkleed als gitarist uit zeg maar de Iggy Pop periode en ik had sterk de indruk dat hij daar op die boerenwagen volkomen zichzelf speelde.
feest
Mijn tocht naar dit spektakel begint al vroeg op deze zaterdagmiddag, ik heb een tamelijk vol programma en dus moet ik zoveel mogelijk van de evenementen die ik wil bekijken, meenemen. Uit vorige gelegenheden weet ik wel zo ongeveer de weg in deze marathon, want dat is het in feite, een tocht van zo'n 20 kilometer rond en door Eastermar en eindigend op het Heechsân, waar de al gememoreerde waterbak het sluitstuk vormt. Mijn eerste stop is achter het bedrijf van Brouwer&Brouwer, waar in de paardenbak een parcours is uitgezet dat op tijd en fouten moet worden gereden. Op tijd en dat betekent dat de meeste combinaties er vol gas tegenaan gaan en dat het zand af en toe hoog opstuift als er weer een combinatie al driftend een haakse bocht om gaat. Ik zie een aantal aanspanningen en daar tussen door een aantal paarden met ruiters of amazones, de laatsten, de vrouwen dus, zijn verre in de meerderheid. De meesten zijn keurig wat je noemt 'dressed to the occasion', met andere woorden ze dragen gepaste kledij. Zo is er een dubbelspan pony's met van die Tiroler Hoedjes op hun hoofdjes, die pony's dus, voor het goede begrip. Het zou heiligschennis zijn om pony's en paarden 'koppen' aan te smeren. Mijn kennis van het hippische gebeuren, dus waar het gaat over paarden en pony's heb ik vrijwel helemaal opgedaan in en bij de manege in Burgum in de tijd dat Siemen Duursma daar de scepter, de zweep in dit geval, zwaaide. Echt verstand van paarden heb ik niet, daarvoor moet je van boerenafkomst zijn, heeft ooit eens iemand me verteld. Maar ik weet er inmiddels genoeg van om er een verslag van te maken, van zo'n marathon onder andere.
klem
Ik rij een stukje verder op de weg richting Hoogzand en na een kleine kilometer kom ik al doende bij een volgende hindernis. Daar ontstaat enige opschudding: een combinatie is vastgelopen in een wel erg krappe bocht en er moet hulp van de ringmeester aan te pas komen om de combinatie weer in het gareel te krijgen. Maar met overleg en een flinke portie boerenverstand komt alles weer op z'n pootjes terecht.
waterbak
Ik rij door naar de laatste hindernis die gesitueerd is op het Hoogzand, hier zijn de combinaties vanochtend ook van start gegaan. Ik wordt op de gebruikelijke manier verwelkomd door spreekstalmeester Dries van der Ploeg die tamelijk optimistisch aan den volke verkondigt 'dat wy der no allegearre binne en dat 'it wol heve kin'. Hij voorziet mij van het laatste nieuws en dan zoek ik een strategisch plekje aan de rand van het parcours. Het wachten is op een aantal deelnemers, want uit inmiddels behoorlijk langjarige ervaring weet ik dat dit altijd de meest spectaculaire hindernis is, deze waterbak. Met name als de combinaties vol gas door deze kunstmatige vijver heen stuiven levert dat prachtige beelden op. Maar een bezorgde moeder die haar kroost op de ponykar de weg wijst door voorop te lopen, is een hilarisch gezicht. Moeder is wel richtinggevend, maar ze heeft niet zoveel 'ausdauer' als de pony. Applaus is haar deel, maar ze neemt het zwaar hijgend in ontvangst, ze heeft halverwege moeten afhaken wegens adem- en conditiegebrek. Er worden ook nogal wat 'foute parcoursen' gereden, omdat de menners of de ruiters en amazones niet goed in het 'roadbook' hebben gekeken. Het publiek probeert deze blindgangers op het juiste spoor te zetten, maar dat lukt maar mondjesmaat. Het leukst zijn die meerspan-pony's en dan de kleinste soort, de Shetlanders. Dat zijn onvervaarde beestjes die nergens bang voor zijn en die zich van een waterbak meer of minder geen spaan aantrekken. Ze leveren ook de mooiste foto's op, ze gaan bijna letterlijk kopje onder in die waterbak, een schitterend gezicht. Maar tegenover de jeugd met hun pony's, staat ook de oudere garde die het enthousiasme van de jeugd tegenspel biedt met hun enorme ervaring.
Zoals Jelke Hoekstra uit Sumar, hem tref ik hier al jaren, hij is gepokt en gemazeld in deze tak van sport, ik kom hem in het dorp regelmatig tegen als hij zijn paard en ik mijn hond uitlaat. Dat laatste doe ik niet meer, onze wetterhûn leeft niet meer. Maar Jelke is nog altijd actief als menner en met een leeftijdsgenoot halen ze samen meer dan 170 jaar (!) Het blijft een fabuleus gezicht, twee van die, met alle respect, 'oude mannetjes in een rijtuigie', zoals Wim Sonneveld ze ooit bezong. Maar ze passen naadloos in het format van dit paardenspektakel, ze maken onderdeel uit van de cast, in volgorde van opkomst. Het waarderende applaus van het publiek tovert een grote smile op hun gezichten, 'it giet deryn as in preek yn in âlderling'. Of ze in de prijzen zijn gevallen weet ik niet, maar ik acht de organisatie hier in Eastermar in staat om een speciale prijs voor de oudste deelnemer in het leven te roepen. Zoals je vroeger prijzen had voor het 'schoonste geheel' en 'de verst wegkomende deelnemer'. Prachtige tradities die jammer genoeg in deze snelle, zeg maar 'gehaaste' tijd wel eens dreigen onder te sneeuwen. Maar hier in Eastermar hechten ze daar nog steeds aan en terecht, als u het mij vraagt. Dries van der Ploeg praat het gebeuren even routineus als spraakmakend aan elkaar, daarbij puttend uit een rijk arsenaal aan 'mâle fiten' en hilarische feiten. Het waarheidsgehalte laat zo nu en dan te wensen over, maar er is niemand die zich daar druk om maakt. Sfeerverhogend werkt het wel als je een speaker hebt die moeiteloos de rol van stand up comedian vervult. Helaas moet ik weg, er wacht in Tytsjesker een korfbalwedstrijd op me en bovendien heb ik genoeg foto's ter illustratie van dit verhaal. "Oant oare jier", zegt Dries van der Ploeg als ik afscheid neem. Als het aan mij ligt zonder meer!
Binne Kramer
{gallery}Luc/paardenspektakel{/gallery}
Notice: Undefined property: stdClass::$readmore in /home/kanaal30/domains/archiefkanaal30.nl/public_html/templates/ja_teline_v/html/layouts/joomla/content/item/default.php on line 121
