OENTSJERK - Aan alles komt een eind, zelfs aan hele mooie dingen. En dus was er enige nostalgie te bespeuren zaterdagochtend bij de start van de 15de Statentocht, het al bijna traditionele loopevenement in en rond Oentsjerk. De 15de en tevens de laatste, want omdat er geen opvolging in de organisatie kon worden gevonden, moesten de organisatoren besluiten om er mee te stoppen. Die laatste Statentocht werd overigens een fraaie afsluiting, mede door het prima weer.
Fraaie afsluiting Statentocht
Het was de laatste aflevering van de Statentocht, het traditionele loopevenement vanuit Heemstra State in Oentsjerk en dat riep toch wel wat gemengde gevoelens op bij de deelnemers en de organisatoren. Immers, iets wat goed is wil je liever niet kwijt en alle veertien voorgaande Statentochten waren goed geweest: veel deelnemers merendeels, niet altijd, goed weer en een prachtige omgeving om te lopen. Zeker in de maand mei zien de Trynwâlden er op z'n mooist uit, alles staat zo ongeveer in bloei, de bermen van de binnenweggetjes zijn helemaal gestoffeerd met fluitekruid, de meidoorns zijn wolken van prachtige witte bloesems en vrijwel alle bomen zijn inmiddels groen. Pas dan zie je eigenlijk pas goed hoe mooi deze regio kan zijn. En dat zie je eigenlijk het allerbeste tijdens een wandeling. Of de hardlopers net zoveel oog hebben voor de schoonheid van de natuur en het landschap, is natuurlijk de vraag. Zaterdag was dus de laatste aflevering van deze tocht die ooit, vijftien jaar geleden, door een stel enthousiastelingen voor het eerst is georganiseerd in het kader van de opening van het Skewiel, een zorgorganisatie die was gehuisvest in Heemstra State. Een 'bejaardentehuis' als start- en finishplaats voor een sportevenement, kan het mooier, maar het paste naadloos in de filosofie die het zorgcentrum als centraal punt van en in de Trynwâldster mienskip zag. Saillant detaal: het allereerste startschot werd gegeven door de enig echte baron van Heemstra. En toen bleek dat die eerste Statentocht een succes bleek, kwam er een tweede en een derde en daarmee was in feite een traditie geboren. Maar een organisatie als deze bestaat uit vrijwilligers en die zijn net voor hiet opscheppen, die staan niet in de bekende 'rijen van vier' te wachten. Een dergelijke organisatie, niet te onderschatten in een van regels en regeltjes vergeven land als het onze, is bepaald geen sinecure en als er dan een paar dragende figuren te kennen geven dat ze er mee op willen houden, om wat voor reden dan ook, is het lastig om opvolgers te vinden. Dat lukte dus na 14 jaar Statentochten niet meer en dus moest de organisatie met lood in de schoenen besluiten om de stekker er na deze 15e editie definitief uit te trekken. Eén troost hadden ze daar in Oentsjerk, het was een afscheid in stijl: prachtig loopweer, veel deelnemers en een vlekkeloze organisatie.
impressie
Doordat ik op een paar plekken tegelijk moet zijn, slaag ik er deze laatste aflevering alleen maar in om de hardlopers te bekijken. En daartoe meld ik mij om even over half elf bij Heemstra State in Oentsjerk waar het dan al behoorlijk druk is. Vele hardlopers zijn bezig zich op te warmen in het aanpalende Heemstra Bos, terwijl spreekstalmeester en wedstrijdleider Jan Kooistra ontspannen met een bakje koffie op het terras zit. Daar is het best uit te houden, het lijkt mij prima weer voor een tochtje over afstanden die naar keuze variëren van 2,5 en 30 kilometer. Ik moet er niet aan denken, maar de mensen die hier zich aan het voorbereiden zijn, lijken me vol goede moed. En er is natuurlijk nogal een verschil tussen tweeënhalf en dertig kilometer. Starten doen ze allemaal tegelijk op het plein voor de hoofdingang en dan gaat de tocht verder door en rond de Trynwâlden. De Statentocht ontleent zijn naam aan de oude en veelal fraaie State's en zathe's die deze regio kent. Het waren de zomerverblijven van een deel van de Friese adel die natuurlijk niet voor niets zijn oog op deze regio had laten vallen, precies op de grens van de dicht begroeide zandgrond en het wijdse landschap van het veen- en kleigebied. De meeste van die State's en zathe's, een zathe is een kapitale boerderij met een imposant woonhuis, zijn al ten prooi gevallen aan de sloophamer, maar er is nog een aantal overgebleven. Vaak fraaie staaltjes van architectuur in een schitterende omgeving. Denk aan De Klinze in Aldtsjerk en aan Stania State in Oentsjerk.
start
Ik zoek alvast een plekje waar ik de hele kluit aan me voorbij kan zien trekken, pas daarna gaan de verschillende afstanden uit elkaar. Ik zit voor de vroegere hoofdingang van Heemstra State waar ik ze in een lange rij kan zien lopen. Dan is het elf uur en ordonneert Jan Kooistra de bijna 200 deelnemers op weg, rijp en groen, oud en jong. De eersten die langskomen zijn de voorfietsers, zij wijzen de weg zeg maar, zij zijn de Paadwizers, misschien wel naar analogie van de basisschool in Oentsjerk die dezelfde naam heeft. Al zullen daar 'moai grif' andere paden bedoeld worden denk ik.
snelle jongens
Zoals gebruikelijk zijn het de echte snelle jongens die er als een speer vandoor gaan en die al na luttele honderden meters een gat hebben geslagen met het grote peloton. Daar worden ook al de eerste groepen gevormd, kongsi's gesmeed, het loopt nu eenmaal lekkerder in een groep die hetzelfde tempo beheerst. Het duurt even voor 'tutti gruppi' voorbij is, eigenlijk kan ik wel naar huis, ik heb al genoeg foto's die bij dit verhaal als illustratie zullen dienen, maar ik wil ook nog wat 'ferskaat' in de achtergrond. En daar is hier geen gebrek aan en dus rij ik naar Aldtsjerk over de rondweg, waar de lopers 'binnentroch' gaan. En dus zie ik ze bij de oprijlaan naar De Klinze allemaal nog een keer langskomen, het lint is inmiddels minstens anderhalve kilometer lang. De stemming zit er nog prima in, al vertonen de eerste shirts al forse zweetplekken. Een groepje vrouwen komt al ginnegappend langs omdat één van hen ruzie heeft met een cruciaal gedeelte van haar lingerie. Veel anderen zijn vaste klanten, die kom je bij zo ongeveer alle lopen tegen. Ook een moeder met twee heel jonge kinderen komt langs, die zullen de kortste afstand hebben gekozen vermoed ik, het jongetje en het meisje zijn nog wel érg jong. Maar ze hebben er plezier en: jong geleerd... Toch zijn er niet al te veel kinderen die meedoen en dat heeft denk ik te maken met het feit dat er op zo'n zaterdagmorgen gesport wordt op de velden van het Kaetsjemuoilân in Oentsjerk, korfbal en voetbal, zoals ik vroeger op deze ochtend heb kunnen constateren. Mooie naam voor zo'n sportcomplex, het KNKV, de korfbalbond dus, heeft er jaren over gedaan om die naam goed te schrijven. Voor een niet-Fries is het ook nauwelijks te begrijpen wat daar precies staat. Het land van muoike, tante, Kaetsje. Het zijn over het algemeen toch de wat ouderen die deelnemen aan dergelijk prestatielopen en hoewel niet ieders manier van lopen meteen de stijlprijs zal winnen, ze doen het toch maar en veel uitvallers kom ik onderweg niet tegen.
Hjerburd
Als iedereen langs is, dat duurt een kwartier, rij ik naar het kruispunt even verderop, zeg maar de uitgang van Hjelburd. Een prachtige plek vanwege al dat fraaie groen, die 'mânske ikebeammen en dat felwitte fluitekruid langs de bermen. Een 'daalders plakje' dat in de gaten wordt gehouden door een man in een hesje, geen overbodige luxe, want hier komen vier wegen bij elkaar en er is natuurijk ook nog normaal verkeer en dat bestaat merendeels uit auto's en trekkers. Wat opvalt, eigenlijk is het niet opvallend, want het is normaal, is hoe soepel dat verkeer en die lopers met elkaar omgaan. Iedereen stopt als de regelaar zijn hand opsteekt, de lopers bedanken de trekkerchauffeurs en niemand raakt geïrriteerd als hij even moet wachten. Voor mensen die weinig vertrouwen in hun medemensen hebben zou dit een eyeopener moeten zijn. Misschien helpt het fraaie lenteweer ook wel mee, wie zal het zeggen. Ik heb genoeg gezien, ik ga naar huis, vanmiddag staat er nog wel het een en ander op het programma. Jammer dat er volgend jaar geen Statentocht meer is, maar de meeste dingen zijn nu eenmaal niet voor de eeuwigheid.
Binne Kramer
{gallery}nieuws/statentocht22mei{/gallery}
Notice: Undefined property: stdClass::$readmore in /home/kanaal30/domains/archiefkanaal30.nl/public_html/templates/ja_teline_v/html/layouts/joomla/content/item/default.php on line 121
