BURGUM - "Thanks Thorwald, take care", dat waren de woorden waarmee burgemeester Jeroen Gebben afscheid nam van een van de vertrekkende raadsleden, in casu Thorwald van der Tooren. Hij was een van de twaalf raadsleden die niet meer zullen terugkeren in de nieuwe raad vanwege eigen keuze, of omdat ze niet op een verkiesbare plaats stonden. Het werd een geanimeerde bijeenkomst in de goed bezette publieksruimte van het gemeentehuis in Burgum.
Verkiezingen zorgen voor verschuivingen
Niet zozeer getalsmatig die verschuivingen, Tytsjerksteradiel heeft nog steeds 23 raadsleden, maar die zetels worden door nogal wat andere personen bezet na aanstaande donderdagavond. Want dan wordt de nieuwe raad die vier jaar lang over deze gemeente moet 'hoedzje en noedzje' geïnstalleerd. Maar maandagavond werd er eerst afscheid genomen van de vertrekkende raadsleden. Dat waren er precies twaalf, sommigen daarvan traden terug uit eigen keuze, anderen omdat ze, al of niet op eigen verzoek, op een niet verkiesbare plaats waren gezet door hun partij. Dat afscheid vond plaats in de publieksruimte van het gemeentehuis en dus niet in de raadszaal, waar normaliter het raadsgebeuren zich afspeelt. Maar die was bij zoveel afscheidsnemers die allemaal hun eigen 'omsittend laach' hadden meegebracht, simpelweg te klein.
vroeg
Ik verwacht grote drukte en dus ben ik vroeg, maar nog altijd niet de eerste. In ieder geval kan ik nu een stoel-met-tafeltje uitzoeken om op te kunnen schrijven. Een notitie bloc op je knieën is prima als je zestien bent, maar dat is voor mij al heel lang geleden. Vanaf hier kan ik in ieder geval het podium en het spreekgestoelte in de gaten houden. Maar zover is het nog niet. De zaal, de publieksruimte van het gemeentehuis dus, vult zich langzaam met raadsleden en hun aanhang, afscheid nemen van een functie die je vier, acht, twaalf of, in het geval van Hessel Bouma, liefst 28(!) jaar hebt vervuld 'in dienst van het algemeen' is niet zomaar wat. Dat is te merken aan de sfeer die er hangt, toch wat anders dan bij een gewone raadsvergadering. Ik krijg bij de geïmproviseerde en zelfbenoemde perstafel gezelschap van collega Jelle Raap en later op de avond van een collega van Kanaal30, Gert Nitters, hij bedient bij de raadsvergaderingen de tv-techniek. Dan is het half acht en neemt burgemeester Jeroen Gebben het woord, hij opent de vergadering, want in principe is dit een 'gewone' raadsvergadering. Hij legt in korte trekken uit wat er gaat gebeuren, want er is ook nog zoiets als het controleren van de geloofsbrieven van de nieuwe raadsleden. Een speciale commissie onder leiding van 'chef-commissies', Rinze Eizema, heeft alles in orde bevonden en dat verwondert eigenlijk niemand. Maar de realiteit leert dat je in dat stuk van zaken niet voorzichtig genoeg kunt zijn, voorbeelden te over. Maar hier in Tytsjerksteradiel valt dat allemaal wel mee, mij zijn in ieder geval geen incidenten van dien aard bekend.
resumé
Voor de burgemeester begint aan zijn taak om afscheid te nemen van de 'twaalf gezworenen' die van hun eed worden ontheven, geeft hij een kort resumé van het afgelopen jaar op het gebied van alles waar de raad mee te maken heeft gekregen. Hij noemt onder andere de Centrale As, de brand in sporthal Westermar, de komst, niet dus, van de biovergister, het snelvaren, ook niet dus, op de Burgumermar, de koopzondag, het Wetter en Willepark , de meest MKB vriendelijke gemeente, kunst en cultuur. "Mear as tûzend onderwerpen binne yn de rie ter sprake west." Hij roemt de sfeer waarin dat alles is verlopen: "Jim wiene it net altyd iens, mar oan de ein fan alles wiene it de boargers dy' de oandacht krigen wer't se rjocht op hiene. Sjoch, oan roppers en razers hawwe wy net sa folle."
afscheidnemers
En dan is het tijd voor de afscheidnemers, ze worden persoonlijk toegesproken door Jeroen Gebben, die daartoe ieder van hen kort karakteriseert. En dat betekent af en toe luid gelach in de zaal, of wat meer ingehouden 'gnizen'. Want de burgemeester kent intussen zijn pappenheimers en die kennen elkaar natuurlijk ook van haver tot gort. De eerste die eraan moet geloven is Brant Knossen van het CDA. De burgemeester noemt hem een man 'dy't altyd goed tared wie, in rêstige man'. Jasper Agema, ook van het CDA, hij is wegens zijn gezondheid niet aanwezig, is de volgende: "In korrekt en tige freonlik man, in echt minsken-minske", noemt Jeroen Gebben hem. Henk Siegers, CDA, is de kampioen 'afscheidnemer-en-terugkomer' van de raad. De 'eminence grise', noemt de burgemeester hem, een rasbestuurder, welbespraakt en sociaal bewogen: 'in fiks yn it wetter'. Wijbe Postma wordt gekarakteriseerd als een 'oprjochte Fries, een bedachtzaam man in 'nochtere Fries', meestal stabiel, maar niet als Sport Club Heerenveen heeft verloren. Dan Binne de Vries van de FNP, 'in jonge hûn', noemt Jeroen Gebben hem, die van voetbal, hij is voorzitter van vvSuameer, en van goede muziek houdt. "In man fan net te lange ferhalen, mar mear fan koart krieme." Sipke van der Meulen van de PvdA: "Hy hat foarsitter fan it presidium west, hy wie prikkeljend, mar net 'vilein', in man mei humor." Zijn partijgenote Margot Erkelens wordt door de burgemeester omschreven als 'een warme persoonlijkheid, wier passie in het onderwijs ligt." Rinze Eizema, eveneens van de PvdA is volgens Jeroen Gebben een 'type ruwe bolster blanke pit': "Hij komt wolris wat noartsk oer, mar dat is de bûtenkant, hy is altyd trou oan de rie west." Thorwald van der Tooren van de VVD heeft maar kort in de raad gezeten als opvolger van Lidewij Bergsma, maar keert dus niet terug in de nieuwe raad: "Thorwald heeft een multiculturele achtergrond en opvoeding en hij heeft daar een andere kijk op de politiek aan overgehouden. Thanks Thorwald, take care." Dirk van der Wal van GrienLinks is in deze en andere kolommen wel eens omschreven als het 'juridisch geweten van de raad' en als zodanig werd hij ook gekarakteriseerd door Jeroen Gebben: "Dirk gaf aan de discussies altijd een juridisch kader mee, een van zijn gevleugelde woorden was 'mar dat kin dochs net?' Wy sille dyn gewisse bot misse Dirk." Hessel Bouma heeft het 28 jaar volgehouden in de raad, hij was ooit, lang geleden dus, de man van de 'Fryske plaknammen', een one issue partij in eerste opzet, maar dat werd al spoedig anders toen GBT onder de bezielende leiding van Hessel Bouma uitgroeide tot een brede partij in de lange rij lokale partijen die destijds ontstonden. Hij houdt ermee op, en ook GBT zal niet langer het politieke spectrum van Tytsjerksteradiel extra kleur geven. Jeroen Gebben: "Mei alle respekt, Hessel wie in markant en eigensinnich man, hij wíe GBT, sunich en tûk. Hessel, wy sille dyn tomeloze ynset misse."
lintjes
In feite zijn er nu nog twee vertrekkers die moeten worden toegesproken, in casu Eelke Hoekstra (CDA) en Lolkje Efdé (VVD), maar die moeten persoonlijk 'ten tonele verschijnen'. Voor hen heeft de burgemeester een bijzondere verrassing in petto. Beiden krijgen van Jeroen Gebben, die daartoe zijn ambtsketen heeft omgedraaid, omdat dit een rijksaangelegenheid betreft, een koninklijke onderscheiding, een 'lintsje' dus. Beiden hebben liefst twaalf jaar in de raad gezeten en naast hun overige verdiensten op maatschappelijk gebied was dat voor 'Den Haag' meer dan voldoende aanleiding om beiden voor zo'n onderscheiding in aanmerking te laten komen. In de tijd van koningin Beatrix was de formulering 'het heeft Hare Majesteit behaagd', maar daar wordt nu van afgeweken, een vaste formulering is er niet meer. Maar de lintjes blijven dezelfde en dat geldt ook voor de blijdschap van deze beide decorandi. "Hartstikke moai fansels", glundert Lolkje Efdé, "in prachtige foarm fan wurdearring", aldus de wat ingetogener Eelke Hoekstra. Ze staan even later ook prominent centraal bij de foto van 'tutti gruppi', stralend en wel.
mancave
Uiteraard krijgen alle vertrekkers de gelegenheid van de voorzitter 'om wat werom te sizzen', een mogelijkheid waarvan ze ook wel degelijk gebruik maken, de een wat 'wiidweidiger' dan de ander. Een paar opmerkingen die voorbij komen. Eelke Hoekstra heeft het over 'mei nocht en wille' en 'ik ha in soad leard', Brant Knossen gebruikt als biedwoord 'fertrouwen'. Wijbe Postma, retorisch gevraagd naar 'wat silsto no dwaan', meldt dat hij zich in zijn man cave gaat terugtrekken om over dit vraagstuk na te denken. En: "Myn frou hat alfêst in kursus macramé oanfrege. Hij vertrekt en heeft nog een laatste raad voor de raad: "Unthâld ien ding: wij houden u in de gaten." Sipke van der Meulen: "Wie zegt dat politiek saai is." Margot Erkelens: "Vrijheid is heel belangrijk en die heb je hier in de raad van Tytsjerksteradiel, bedankt voor de samenwerking." Rinze Eizema: "Ik ha hjir mei in protte plesier wurke, ek al binne wy sakke fan sân nei fjouwer." Thorwald van der Tooren: "Ik heb hier veel fijne en integere mensen aangetroffen. Ik wens de nieuwe raad veel succes, ik vond het heel plezierig, petje af." Lolkje Efdé: "Ik ha besocht om in binende faktor te wêzen tusken it bestjoer en de boargers. En om in gesicht te jaan oan de polityk. Moai dat der gjin grutte rellen west hawwe, (en dan met een brede smile): wy hawwe it wol besocht." (hilariteit). Dirk van der Wal heeft zijn speech op een piepklein kladje geschreven dat hij af en toe zelf niet meer kan lezen: "It mei wol ytsje spannender, dus: net alles herhelje wat al sein is, net alles herhelje wat al yn de stikken stiet, ophâlde mei eltse kear de skriuwers fan de amtelike stikken te betankjen, dat is harren wurk." Tenslotte Hessel Bouma, hij krijgt ook nu, zoals zo vaak, 'it lêste wurd': "It begjin like wol wat op in tsunami, gjin ien hie tocht dat wy mei fjouwer sitten yn de rie komme soene. It wie fallen en opstean." Hij heeft net als Dirk van der Wal ook een advies voor de nieuwe raad: "Ophâlde mei dat foarlêzen by de debatten, dat hellet alle spanning derút."
conference
En daarmee is het officiële gedeelte afgelopen en sluit de burgemeester de raadsvergadering. Het programma wordt in stijl afgesloten met een conference, een act eigenlijk, van een, ja hoe noem je iemand die goochelt met touwtjes, die persifleert, die symbolisch een trap beklimt, die een paar raadsleden nadoet? Een entertainer is misschien het beste woord, het publiek kijkt eerst wat sceptisch, maar kan het naar enige aarzeling toch wel waarderen. Het typeert deze raad ook wel een beetje: geen excessen, 'gjin gekke dingen, doch mar gewoan'. Kijken hoe de nieuwe raad dat gaat doen. Donderdagavond krijgen we daar ongetwijfeld een 'foarpriuwke' van. Na afloop is er nog een hapje en drankje onder het genot waarvan iedereen die dat wil nog even na kan praten. Ik ga naar huis, kan ik vast nadenken over hoe ik dit verhaal ga schrijven, indrukken genoeg.
Binne Kramer
{gallery}Syta/raad27318{/gallery}
Notice: Undefined property: stdClass::$readmore in /home/kanaal30/domains/archiefkanaal30.nl/public_html/templates/ja_teline_v/html/layouts/joomla/content/item/default.php on line 121
